Venturia inaequalis - prouzrokovač čađave pegavosti lista i krastavosti plodova jabuke

Čađava krastavost je jedan od glavnih nosilaca troškova zaštitite jabuke. Obolenje se javlja rano u proleće u vreme kretanja vegetacije čim se otvore pupoljci i pojave začetci prvih listića. Prvi simptomi se javljaju na listovima u vidu čađavih pega na licu i naličju. Simptomi na plodovima su slični i obično se na mladim plodovima manifestuju oko čašičnih listića odakle se dalje šire po celom plodu. Nakon cvetanja infekcija se može javiti i na peteljkama plodova, kada uzrokuje opadanje plodića. Jako zaraženi listovi i plodovi mogu da otpadnu, a plodovi koji ostanu do berbe nemaju tržišnu vrednost te se mogu koristiti samo za preradu.

Patogen prezimi u opalom zaraženom lišću. Zimske spore (askospore) sa prošlogodišnjeg lišća klijaju isključivo u kapi kiše ili rose. Spore su sposobne da klijaju na temperaturama od 0,5 - 30 OC a optimum predstavlja interval od 7 - 25 OC. Kod nižih temperatura potreban je duži period vlaženja da spore proklijaju i izvrše infekciju. Tako na temperaturi od 10 OC do zaraze dolazi tek nakon 14 sati vlaženja. Najčešće korišćeni prognostički modeli za ovo oboljenje koriste temperaturu i dužinu vlaženja lišća za određivanje momenta infekcije.

Sprečavanje i lečenje ovog oboljenja možemo da ostvarimo:
- uništavanjem opalog lišća (zaoravanjem, tanjiranjem, frezovanjem) pre nego što počne period infekcija (ne zaboraviti i lišće oko ograda i ispod voćaka),
- gajenjem otpornih ili tolerantnih sorata, nažalost sorte koje su najbolje prihvaćene na tržištu su i najmanje otporne
- primena fungicida je osnovna mera zaštite, i tu postoje dve osnovne strategije:
1. prskanjem fungicidima pre nego što počnu da lete spore i konidije, odnosno pre ostvarene infekcije. Tako da kada se ostvare uslovi za zarazu, a vetar ili kapi kiše donesu spore na list fungicid spreči klijanje.
2. prskanjem posle ostvarene infekcije, odnosno posle kiše

Intenzivna zaštita je svakako potrebna dogod traje izbacivanje askospora (primarne infekcije). Dužina trajnja primarnih infekcija je različita u različitim godinama, ali u našim uslovima obično je to do/oko 15 juna. Ako nakon ovog perioda nema infekcija režim zaštite može da bude blaži (voditi računa i o pritisku patogena i iz susednih voćnjaka).

FUNGICIDI IMAJU RAZLIČITA SVOJSTVA I MOGUĆNOST SPREČAVANJA ZARAZE. VREME DELOVANJA I NJIHOVA EFIKASNOST SE RAČUNA OD MOMENTA POČETKA VLAŽENJA LISTA.

Agroupozorenje prati ovog patogena pomoću prognostičkog modela i suma aktivnih temepratura za izbacivanje askospora, kao i praćenjem procenta izbačenih askospora iz peritecija.

Agroupozorenje daje signal za momenat tretiranja. Preplatnici mogu da saznaju optimalno vreme primene pojedinih pesticida i agrotehničkih mera u zasadima jabuke.

O patogenu možete saznati više i na adresama:
http://www.caf.wvu.edu/KEARNEYSVILLE/disease_descriptions/omapscab.html http://www.vinogradarstvo.com/index.php?s=762

Dužina delovanja fungicida, nakon ostvarene infekcije

Grupa 24 sata	Grupa 36 sata	Grupa 48 sata	Grupa 72 sata
ANTRAKOL	MERPAN	SYLLIT	SCORE
CINEBa	SHAVITF	FUNDAZOL	CHORUS
CIRAM	FOLPAN 50	DELAN	ANVIL
POLYRAM DF	DITHAN	ZATO	CLARINET
i drugi	i drugi	ARDENT	RUBIGAN
		i drugi	i drugi